Ortaokul 6. Sınıf Türkçe MEB Yayınları (1. Kitap) Ders Kitabı Mısır – İspanya – Norveç Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143
Ortaokul 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı 130-131-132-133-134-135-136-137-138-139-140-141-142-143. Sayfa Cevapları, öğrencilerin etkinlikleri daha kolay anlamasına ve doğru cevaplar bulmasına yardımcı olur. Ayrıca Ortaokul 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı MEB Yayıncılık Cevapları, ders konularını kavramayı kolaylaştırarak başarıya katkı sağlar.

Bunun yanında 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı 3. TEMA- FARKLI DÜNYALAR : Mısır – İspanya – Norveç Metni Etkinlik Cevapları, öğrencilerin farklı kültürleri tanımasına ve metnin ana fikrini anlamasına yardımcı olur. Aynı zamanda 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı MEB Yayınları Kitabı Sayfa 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143 Cevapları, düzenli ve planlı bir çalışma süreci için öğrencilere rehberlik eder.
“6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) Mısır – İspanya – Norveç Metni”
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) Sayfa 130-131-132-133-134-135-136-137-138-139-140-141-142-143
Soru : Dünyayı gezecek olsaydınız hangi ülkelere gitmek isterdiniz? Söyleyiniz.
Cevap : Japonya, İtalya ve Norveç’e gitmek isterdim. Çünkü farklı kültürleri tanımayı, yeni tatlar denemeyi ve doğal güzellikleri görmeyi çok seviyorum.
Soru : Mısır, İspanya ve Norveç ülkelerinin birinden arkadaş edinecek olsaydınız hangi ülkeyi, niçin seçerdiniz? Söyleyiniz.
Cevap : İspanya’dan arkadaş edinmek isterdim. Çünkü hem eğlenceli kültürleri var hem de flamenko dansı, futbol sevgisi gibi konularda sohbet edebileceğimizi düşünüyorum.
Soru : Metni okumadan önce başlıkları ve görselleri inceleyiniz. Ardından aşağıdaki ifadelerin doğruluk durumlarını tahmin ediniz. Metni okuduktan sonra ifadeleri tekrar değerlendiriniz.
Cevap :
-
Mısır’daki en büyük piramit bin ton ağırlığındadır. ❌ Yanlış (Gerçekte çok daha ağırdır, milyonlarca taş bloktan oluşur.)
-
İspanya’da pek çok cami vardır. ❌ Yanlış (Eskiden Endülüs döneminde çok cami vardı, günümüzde az sayıdadır.)
-
Vikingler, Norveçlilerin atalarıdır. ✅ Doğru
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 133 Cevapları
Soru : a. Okuma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.
Cevap :
- (⭐⭐⭐⭐⭐) Metni satır atlamadan dikkatli bir şekilde okudum.
- (⭐⭐⭐⭐⭐) Metindeki her kelimeyi doğru telaffuz ettim.
- (⭐⭐⭐⭐) Ne çok hızlı ne de çok yavaş, iyi bir hızda okudum.
- (⭐⭐⭐⭐) Metni noktalama işaretlerine göre ses tonumu ayarlayarak okudum.
Soru : b. Aldığınız toplam puanı hesaplayarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Cevap : Aldığım toplam puan: 18
Cümleler:
-
Metni okurken kelimeleri doğru telaffuz etmek benim için kolaydı ancak noktalama işaretlerine göre ses tonumu ayarlamakta zorlandım.
-
Metni tekrar okusam ses tonuma ve vurguya daha çok dikkat ederim.
1. ANLAYALIM
Soru : a. Okuduğunuz metinlerden hareketle aşağıdaki panolara her ülkeyi en iyi şekilde yansıttığını düşündüğünüz üçer kelime/kelime grubu yazınız.
Cevap :
Mısır: Piramitler, Nil Nehri, Tutankhamun
İspanya: Endülüs Emevi Devleti, El Hamra Sarayı, Paella
Norveç: Vikingler, Fiyortlar, Kuzey ışıkları
Soru : b. Yazdığınız kelimeleri sıra arkadaşınızla paylaşınız. Panolarınızdaki kelimelerin benzerlik ve farklılıklarını belirleyiniz, bu ifadeleri niçin seçtiğinizi metinlerden hareketle tartışınız.
Cevap :
-
Benzerlik: Her ülke kendine özgü tarihî yapıları, yemekleri ve geleneksel kıyafetleriyle tanıtılmıştır.
-
Farklılık: Mısır daha çok antik tarih ve gizemlerle, İspanya İslam medeniyetinin izleri ve renkli kültürüyle, Norveç ise doğa güzellikleri ve Viking tarihiyle öne çıkmıştır.
Soru : c. Etkinliğin “a” maddesinde belirlediğiniz kelime/kelime gruplarının metinle ilişkisini en iyi açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir? İşaretleyiniz.
Cevap : “Metnin ana fikriyle ilgili en önemli kelime/kelime gruplarıdır.” Çünkü seçilen kelimeler o ülkeyi en iyi temsil eden kültürel ve coğrafi unsurlardır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 134 Cevapları
2. ANLAYALIM
Soru : a. “Mısır – İspanya – Norveç” metinlerinden birini seçiniz ve aşağıdaki soru ifadelerini kullanarak metne yönelik sorular üretip aşağıya yazınız. Sorularınızın seçtiğiniz metinde sunulan önemli düşünce, kavram ve durumları belirlemeye yönelik olmasına dikkat ediniz.
Cevap :
-
Ne? Mısır’da yapılan en büyük piramit hangisidir?
-
Nerede? Piramitler hangi bölgede yapılmıştır?
-
Ne zaman? Piramitlerin yapımı kaç yıl sürmüştür?
-
Nasıl? Dev taşlar Gize’ye nasıl taşınmıştır?
-
Niçin? Mısırlılar piramitleri neden yapmışlardır?
-
Kim? Piramitler kimin için inşa edilmiştir?
Soru : b. Sorularınızdan hangilerinin cevabı metinde yer almasaydı metnin yapısı bu durumdan olumsuz etkilenirdi? Söyleyiniz.
Cevap : Eğer bu soruların cevapları metinde yer almasa, metnin yapısı eksik kalırdı. Örneğin “nasıl” ve “niçin” sorularının cevabı olmazsa, piramitlerin yapılış amacı ve yapım tekniği anlaşılamazdı. Bu da okuyucunun bilgiyi eksik öğrenmesine sebep olurdu.
3. ANLAYALIM
Soru : a. Bir coğrafya ve keşif dergisine abone olduğunuzu düşününüz. Bu dergide yayımlanan gezi yazılarında nelerin nasıl anlatılmasını isterdiniz? Tartışınız.
Cevap : Bir coğrafya ve keşif dergisine abone olsaydım, yayımlanan gezi yazılarında ülkelerin tarihî eserlerinin ayrıntılı şekilde tanıtılmasını, yöresel yemeklerinden bahsedilmesini, doğal güzelliklerinin fotoğraflarla anlatılmasını isterdim. Ayrıca kültürel gelenekler, günlük yaşam ve halkın yaşam tarzı da ilgi çekici olurdu.
Soru : b. Aşağıdaki numaralandırılmış ifadeleri etkinliğin “a” maddesinden hareketle tamamlayınız, son maddeyi de siz belirleyip yazınız.
Cevap :
- Yöresel yemekler çeşitleri ve yapılış özellikleriyle anlatılmalıdır.
- Tarihî eserlere önemli örnekler ve tarihî bilgileriyle yer verilmelidir.
- Doğal güzelliklerden manzaraları ve özellikleriyle söz edilmelidir.
- Resmî dil, başkent, nüfus gibi genel bilgiler açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
- Yabancı kelimeler okunuşlarıyla birlikte şeklinde verilmelidir.
- Kullanılan dil anlaşılır ve akıcı olmalıdır.
- Fotoğraflar ve görseller yazıyı destekleyecek şekilde kullanılmalıdır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 135 Cevapları
Soru : c. Okuduğunuz “Mısır – İspanya – Norveç” metinlerinden birini seçiniz. Etkinliğin “b” maddesinde belirlediğiniz özelliklerden hareketle seçtiğiniz metni inceleyiniz.
Cevap :
-
Yöresel yemekler anlatılmış mı? → Evet (falafel, humus, tatlılar) → Uygun (3 puan)
-
Tarihî eserlere yer verilmiş mi? → Evet (piramitler, Tutankhamun’un mezarı) → Uygun (3 puan)
-
Doğal güzelliklerden söz edilmiş mi? → Kısmen (Nil Nehri, çöl anlatılmış ama az) → Kısmen Uygun (2 puan)
-
Resmî dil, başkent, nüfus gibi bilgiler verilmiş mi? → Evet (resmî dil Arapça, başkent Kahire, İskenderiye) → Uygun (3 puan)
-
Yabancı kelimeler verilmiş mi? → Evet (jellabiya, Gize vb.) → Uygun (3 puan)
-
Kullanılan dil anlaşılır mı? → Evet, akıcı ve sade → Uygun (3 puan)
-
Ek özellik (ör. kültürel kıyafetler, gelenekler) → Evet (kıyafetler, takılar anlatılmış) → Uygun (3 puan)
Toplam Puan:
3 + 3 + 2 + 3 + 3 + 3 + 3 = 20 puan
Soru : ç. İncelediğiniz metni özelliklere uygun olup olmama durumuna göre tablodaki kutuları işaretleyerek değerlendiriniz.
Cevap :
| Özellikler | Uygun Değil (1) | Kısmen Uygun (2) | Uygun (3) |
|---|---|---|---|
| 1. Yöresel yemekler anlatılmış mı? | ✅ 3 | ||
| 2. Tarihî eserlere yer verilmiş mi? | ✅ 3 | ||
| 3. Doğal güzelliklerden söz edilmiş mi? | ✅ 2 | ||
| 4. Resmî dil, başkent, nüfus gibi bilgiler verilmiş mi? | ✅ 3 | ||
| 5. Yabancı kelimeler verilmiş mi? | ✅ 3 | ||
| 6. Kullanılan dil anlaşılır mı? | ✅ 3 | ||
| 7. Ek özellik (örf–adet, kıyafet vb.) anlatılmış mı? | ✅ 3 |
Soru : d. Tablodan hareketle metnin aldığı puanı hesaplayınız ve aşağıdaki aralıklara göre yorumlayınız.
Cevap : 20 puan aldığı için: “Harika, bu gezi yazısı tam sana göre!”
4. ANLAYALIM
Soru : a. Yandaki karekodu okutarak “Keops Piramidi” adlı içeriği izleyiniz.
Soru : b. Aşağıdaki soruları izlediğiniz içerikten hareketle sözlü olarak cevaplayınız.
İçeriğin neredeyse tamamında görsel öge olarak fotoğraflar tercih edilmiştir. Yalnızca I numaralı bölümde siyah beyaz bir çizim kullanılmıştır. Bu durumun sebebi ne olabilir?
Cevap : Çünkü piramidin yapım aşamalarını göstermek için o döneme ait fotoğraf olmadığından, çizim kullanılmıştır.
Bu içerikte yazı ögeleri kaldırılsa içeriğin amacına ulaşma durumu nasıl değişir?
Cevap : Görseller bilgi vermede tek başına yeterli olmaz, izleyici piramitler hakkında ayrıntılı bilgi edinemediği için içerik amacına tam ulaşamaz.
İzlediğiniz içerikte yazılı açıklamaların rengi genellikle beyazdır ancak bazı ifadeler II ve III numaralı bölümlerdeki gibi sarı renkle yazılmıştır. Bu şekilde yazılmasının amacı ne olabilir?
Cevap : Sarı renkle yazılan ifadeler, önemli bilgilerin dikkat çekmesi ve izleyicinin aklında kalması için özellikle vurgulanmıştır.
Soru : c. Etkinliğin “b” maddesindeki numaralandırılmış bölümleri içerikte yer alma sırasına göre aşağıya sıralayınız.
Cevap : İçerikte bölümlerin yer alma sırası şöyle olmuştur: I → II → III
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 136 Cevapları
5. ANLAYALIM
Soru : a. Aşağıdaki cümlelerden hangisi Keops Piramidi’nin büyüklüğünü daha net anlamanızı sağlamaktadır? Nedenini söyleyiniz.
Cevap : “Mısır’da bulunan piramitlerden en büyüğü olan Keops Piramidi, 130 metre uzunluğa ve 5 milyon tonluk bir ağırlığa sahip.” Bu cümle daha net anlam sağlar. Çünkü piramidin boyutunu somutlaştıran sayısal veriler verilmiştir.
Soru : b. Etkinliğin “a” maddesinden hareketle aşağıdaki açıklamayı yay ayraç içinde verilen ifadelerle tamamlayınız.
Cevap : Bazı metinlerde yazar, düşüncesini desteklemek ve etkili kılmak amacıyla anlatımında sayı, tarih, yüzdelik dilim gibi sayısal verilerden yararlanır.
Soru : c. Açıklamadan hareketle “Mısır – İspanya – Norveç” adlı metinlerin hangi kısımlarında sayısal verilerden yararlanıldığını belirleyiniz ve metinler üzerinde işaretleyiniz.
Cevap :
“Mısır – İspanya – Norveç” metinlerinde sayısal verilere örnekler:
-
Mısır: Keops Piramidi’nin 130 metre uzunlukta ve 5 milyon ton ağırlığında olduğu bilgisi.
-
İspanya: Endülüs Emevi Devleti’nin yaklaşık üç asır (300 yıl) hüküm sürdüğü bilgisi.
-
Norveç: Tromso’nun dünyanın en kuzeydeki şehri olduğu bilgisi.
Soru : ç. İşaretlemelerinizi gözden geçirerek aşağıdaki ifadeleri uygun şekilde tamamlayınız.
Cevap :
-
Yazar, sözünü ettiği yapının büyüklüğünü hayal edebilmemiz için “130 metre uzunluk, 5 milyon ton ağırlık” ifadelerine başvurmuştur.
-
Yazar, sözünü ettiği yapının ne zaman yapıldığını anlamamız için “yaklaşık üç asır egemenlik sürmek” ifadelerine başvurmuştur.
-
Yazar, sözünü ettiği yapının ne kadar ağır olduğunu anlamamız için “5 milyon ton ağırlık” ifadelerine başvurmuştur.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 137 Cevapları
1. ANLATALIM
Soru : a. Aşağıda verilen cümleleri sınıflandırabilmek için ölçütlerden birini seçiniz.
Cevap :
-
“Norveç, güzelliğini eşsiz fiyortlarından ve kuzey ışıklarından alıyor.” → Öznel
-
“Bir İskandinav ülkesi olan Norveç’in başkenti Oslo.” → Nesnel
Soru : b. Aşağıdaki gemileri seçtiğiniz ölçüte göre adlandırarak sarı etiketlere bu adları yazınız. Daha sonra okuduğunuz metnin “Norveç” bölümünden ölçüte uygun örnekteki gibi cümleler belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri geminin yelkenindeki kelime sayılarını dikkate alarak kendi ifadelerinizle yeniden yazınız.
Cevap :
Gemilerden birini seçip dolduralım (örnek):
👉 Öznel ifadeler gemisi:
- (7) Eşsiz fiyortlar, kuzey ışıkları Norveç’e güzellik katıyor.
- (6) Norveç’in manzaraları büyüleyici derecede etkileyici.
- (5) Kuzey ışıkları gökyüzünü adeta bir tabloya dönüştürüyor.
- (4) Norveç’in havası insanı huzurlu hissettiriyor.
👉 Nesnel ifadeler gemisi:
- (7) Norveç, İskandinavya’da yer alan bir ülkedir.
- (6) Norveç’in başkenti Oslo’dur.
- (5) Norveç’te Norveççe konuşulur.
- (4) Norveç, bir İskandinav ülkesidir.
Soru : c. Bir gezi rehberi olduğunuzu düşününüz. Gemilerden birini seçiniz ve onun temsil ettiği özelliğe uygun şekilde Norveç’i anlatan bir konuşma yapınız. Norveç’e ait aktaracağınız verileri görselleştirmek için tablo, grafik vb. materyaller oluşturarak bunları konuşmanızda kullanabilirsiniz.
Cevap : “Sevgili yolcular, şu anda dünyanın en kuzey ülkelerinden biri olan Norveç’teyiz. Norveç’in başkenti Oslo’dur ve ülke bir İskandinav ülkesidir. Nüfusunun büyük kısmı kıyı bölgelerinde yaşar. Özellikle fiyortları ve kuzey ışıkları Norveç’e eşsiz bir doğal güzellik katar. Burada deniz ürünleri çok önemlidir; özellikle somon balığı dünyaca ünlüdür. Geleneksel kıyafetleri ve temiz doğasıyla Norveç, mutluluk sıralamalarında her zaman üst sıralarda yer alır. Sizler de bu muhteşem ülkenin hem doğal hem kültürel güzelliklerini keşfederken keyif alacaksınız.”
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 138 Cevapları
2. ANLATALIM
Soru : a. Öğretmeninizin rehberliğinde tahtaya yazılmak üzere birer ülke ismi söyleyiniz.
Cevap : Tahtaya yazılmak üzere söylediğim ülke ismi: Japonya
Soru : b. Zihninizde çok iyi bildiğiniz bir yeri (odanız, okul, park vb.) canlandırınız. Canlandırdığınız bu yeri diğer yerlerden ayıran beş özellik (eşyaların renkleri, yerleri, boyutları vb.) düşününüz. Düşündüklerinizi defterinize detaylı bir biçimde not alınız.
Cevap :
Zihnimde canlandırdığım yer: Odam
Odamı diğer yerlerden ayıran 5 özellik:
- Duvarlarım mavi renklidir.
- Masamın üzerinde büyük bir dünya küresi vardır.
- Kitaplığımda dizili coğrafya kitapları bulunur.
- Penceremin perdesi ay ve yıldız desenlidir.
- Yatak örtüm kırmızı ve beyazdır.
Soru : c. Not aldığınız eşyalar ile tahtaya yazılan ülke isimlerini zihninizde eşleştiriniz. Ardından ülke isimlerini tahtadan siliniz. Zihninizde kodladığınız ülkeleri sırası ile kullanarak arkadaşlarınıza bir hikâye anlatınız.
Cevap :
Ülke isimlerini zihnimde odamın eşyalarıyla eşleştirdim:
- Dünya küresi bana Japonya’yı hatırlattı.
- Mavi duvarlar bana Norveç’in soğuk iklimini hatırlattı.
- Kitaplığım bana Mısır’ın tarihini düşündürdü.
- Ay-yıldız desenli perde bana Türkiye’yi çağrıştırdı.
- Kırmızı beyaz yatak örtüm bana İspanya bayrağını hatırlattı.
Böylece bir hikâye oluşturdum: Odamda dolaşırken dünya turuna çıkmış gibi hissettim; önce Japonya’ya uğradım, sonra Norveç’in soğuklarını düşündüm, kitaplarımla Mısır tarihine yolculuk ettim, perdelerim bana Türkiye’yi hatırlattı, en sonunda bayrağıyla İspanya aklıma geldi.
Soru : ç. Etkinlik sürecinde hafızada tutma tekniğinden yararlandınız. Bu tekniğin günlük yaşamınıza katkısı neler olabilir? Tartışınız.
Cevap : Hafızada tutma tekniği, bilgileri eşyalarla veya yerlerle ilişkilendirerek akılda kalmasını sağlar. Günlük yaşamda ders çalışırken, telefon numarası ezberlerken veya alışveriş listesi hazırlarken çok faydalı olabilir.
3. ANLATALIM
Soru : a. Aşağıdaki cümlelerde karşılaştırma işlevli söz varlığını ve karşılaştırılan durumları belirleyiniz.
Cevap :
| Cümleler | Söz Varlığı | Karşılaştırılan Olay/Durum vb. |
|---|---|---|
| “Merhaba”: İspanyolcada “hola (hola)”, Norveç dilinde ise “hallo (hallo)” demektir. | ise | Merhaba kelimesinin İspanyolca ve Norveççe karşılıkları |
| İspanya’nın hemen hemen her yerinde camilere rastlamak mümkün. | – (örtük karşılaştırma) | İspanya’daki cami yoğunluğu diğer ülkelere göre daha fazladır |
| İspanya’nın nüfusu, Norveç’in nüfusundan daha fazladır. | daha … -den | İspanya ve Norveç nüfusları |
| La Sagrada Familia adlı yapı, El Hamra Sarayı’na göre daha eskidir. | -e göre daha … | İki farklı ülkenin tarihî yapılarının eski/yenilik durumu |
| Nasıl Norveç’te “bunad” giyiliyorsa Mısır’da da “jellabi” giyiliyor. | nasıl … -sa … da | Norveç’in ve Mısır’ın geleneksel kıyafetleri |
Soru : b. Okuduğunuz metinden hareketle aşağıya karşılaştırma işlevli söz varlığı içeren iki cümle yazınız ve karşılaştırdığınız durumları açıklayınız.
Cevap :
b. İki yeni karşılaştırmalı cümle:
-
Norveç’in kuzey ışıkları, İspanya’nın sahil manzaraları kadar büyüleyicidir.
👉 Burada doğa güzellikleri karşılaştırılmıştır. -
Mısır’daki piramitler, İspanya’daki tarihî yapılarla karşılaştırıldığında çok daha eski tarihlere aittir.
👉 Burada tarihî eserlerin yaşları karşılaştırılmıştır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 139 Cevapları
5. ANLAYALIM
Soru : a. Aşağıdaki kelimeleri örnekteki gibi “-mak, -mek” ekini alacak şekilde yazınız.
Cevap :
- Selamlıyorum → Selamlamak
- İstiyorum → İstemek
- Parlıyordu → Parlamak
Soru : b. Bulduğunuz kelimelere “-yor” eki geldiğinde nasıl bir ses değişimi oluyor? Açıklayınız.
Cevap : “-yor” eki geldiğinde kelimelerdeki geniş ünlüler (a, e) daralarak ı, i, u, ü ünlülerine dönüşür. Bu yüzden ses değişimi olur.
Soru : c. Buna göre aşağıdaki tanım cümlesini yay ayraç içinde yazan ifadelerle tamamlayınız.
Cevap : Tanım cümlesi: Geniş ünlüler a, e ile biten Türkçe kelimelere -yor eki geldiğinde kelimelerin son harfleri dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşür, bu olaya ünlü daralması denir.
Soru : ç. Aşağıdaki cümleyi inceleyiniz ve altı çizili kelimenin kökünü belirleyip söyleyiniz.
Cevap : Cümle: Peki, Mısırlılar neden bu kadar büyük piramitler yapmış diye düşünüyor insan.
Altı çizili kelime: diye Kökü: de- (demek)
Soru : d. Bu kelimede hangi ses olayı görülmektedir? Aşağıdaki altı çizili örneklerden yararlanarak açıklayınız.
Cevap :
Altı çizili kelimelerde görülen ses olayı: ünlü daralması
-
Bugün humus yiyelim. (ye- → i)
-
Norveç için diyecek söz çok. (de- → i)
-
Flamenko dansçıları niye kırmızı şeytan gibi giyinir? (de- → i)
Soru : e. “Bekle-, temizle-, kutla-, ye-“ kelimelerini ünlü daralmasına örnek olacak şekilde birer cümlede kullanınız.
Cevap :
-
Annem bana “bekle” dedi. → bekle-
-
Evi temizleyip “temizle” yazısını kapıya astılar. → temizle-
-
Sınavdan sonra öğretmenimiz bizi kutladı. → kutla-
-
Düğünde herkes birbirini öpüp kutladı. → -la
👉 Burada “bekle-, temizle-, kutla-” kökleri ünlü daralmasına örnek olur.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 140 Cevapları
5. ANLATALIM
Soru : a. Aşağıdaki cümleleri iki nokta (:) işaretinin kullanımı bakımından inceleyiniz.
Cevap :
İki nokta (:) işaretinin kullanımı:
-
Norveç’in eşsiz fiyortlarından en ünlüleri: Nordonfiyort ve Hardangerfiyort. → Açıklama/örnek verme
-
Paella: Tavuk ve balık etinden yapılan bir pilav türüdür. → Tanım yapma
-
Ayşe: Merhaba! Mina: Selamün Aleyküm! Sofia: Hola! → Karşılıklı konuşmada kullanma
Soru : b. Satır ve sütunların numaralandırıldığı yan taraftaki tabloyu inceleyiniz. Yay ayraç içinde verilen örnek değerin harf karşılığına dikkat ediniz.
Cevap : Tablodaki örnekten hareketle (2, 8) = E olduğu gibi, verilen koordinatlardan harfler bulunacak.
Soru : c. Etkinliğin “b” maddesindeki tablodan hareketle aşağıda yay ayraç içinde verilen değerlerin harf karşılıklarını bulunuz. Oluşan kelimeleri ilgili yerlere yazarak yanlarındaki işlev ifadelerini tamamlayınız.
Cevap :
Koordinatlardan çıkan kelimeler ve iki noktanın işlevleri:
-
(8,6 – 12,4 – 9,6 – 14,7 – 12,7 – 8,6 – 14,4 – 8,6) → Açıklama
👉 Kendisiyle ilgili açıklama yapılacak cümlenin sonunda kullanılır. -
(8,1 – 12,5 – 10,5 – 10,2 – 13,3 – 11,7 – 8,6) → Konuşma
👉 Karşılıklı konuşmalar sırasında konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur. -
(9,4 – 13,1 – 13,4 – 8,2 – 12,3) → Tanım
👉 Kendisiyle ilgili tanım verilecek cümlenin sonunda konur.
Soru : ç. Ulaştığınız işlevlerin etkinliğin “a” maddesindeki hangi cümlelere ait olduğunu belirleyiniz. Cümlelerin başındaki sarı dairelerin içine ilgili yüz ifadesini çiziniz.
Cevap :
İki nokta işaretinin işlevlerini a maddesindeki cümlelerle eşleştirelim:
-
Açıklama → Norveç’in eşsiz fiyortlarından en ünlüleri: Nordonfiyort ve Hardangerfiyort.
-
Tanım → Paella: Tavuk ve balık etinden yapılan bir pilav türüdür.
-
Konuşma → Ayşe: Merhaba! Mina: Selamün Aleyküm! Sofia: Hola!
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 141 Cevapları
6. ANLATALIM
Soru : a. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerde hangi sesin değiştiğini belirleyip söyleyiniz.
Cevap :
-
Sıcaklığı → “k” sesi “ğ”ye dönüşmüş (ünsüz yumuşaması).
-
Müziği → “k” sesi “ğ”ye dönüşmüş (ünsüz yumuşaması).
Soru : b. “Kitap, geçit, ağaç” kelimelerine sonlarındaki harflerde ses değişimine sebep olacak ekler getirerek cümle içinde kullanınız.
Cevap :
-
Kitap → Kitabı masanın üzerine koydum. (p → b)
-
Geçit → Geçidi askerler tuttu. (t → d)
-
Ağaç → Ağacı bahçeye diktik. (ç → c)
Soru : c. Etkinlikten öğrendiklerinizden hareketle aşağıdaki şablonu yay ayraç içinde verilen ifadelerle tamamlayınız.
Cevap :
p, t, k, ç ile biten ünsüz harfli kelimeler ünlü ile başlayan bir ek aldığında,
p → b, t → d, k → ğ, ç → c’ye dönüşür.
👉 Buna ünsüz yumuşaması (ünsüz değişimi) denir.
Soru : Kütüphaneler, güvenilir genel ağ adresleri, öğretmenleriniz ve konuya dair bilgi sahibi olan büyükleriniz vb. kaynaklardan ulaşabileceklerinizi belirleyiniz. Bu kaynaklardan yararlanarak farklı kültürlere ait oyunlar hakkında metinler bulmak amacıyla araştırma yapınız. Araştırmanız sırasında yukarıdaki sorulardan yararlanabilirsiniz.
• Farklı ülkelerde çocuklar hangi nesneler ile oynuyor?
• Diğer kültürlerle ortak oyunlarımız var mı?
• Oyunlar ile ülkelerin kültürleri arasında nasıl bir bağ var?
Cevap :
Farklı kültürlerde oyunlar çocukların hem eğlenmesini hem de kendi kültürlerini tanımasını sağlar. Araştırmamda şu sonuçlara ulaştım:
1. Farklı ülkelerde çocuklar hangi nesneler ile oynuyor?
-
Japonya’da çocuklar geleneksel kendama (ipli top) ve origami oyunlarıyla oynuyor.
-
Afrika’da çocuklar genellikle taş, sopa gibi doğal malzemelerden oyunlar türetiyor.
-
Meksika’da piñata adı verilen renkli süslemeli bir kap içindeki şekerleri çıkarmaya çalışıyorlar.
-
Türkiye’de ise misket, topaç, ip atlama, saklambaç gibi oyunlar yaygın.
2. Diğer kültürlerle ortak oyunlarımız var mı?
Evet.
-
Saklambaç dünyanın birçok ülkesinde farklı adlarla oynanıyor (ör. İngiltere’de hide and seek).
-
Yakalama/kovalamaca oyunu farklı kültürlerde de var.
-
Misket oyunları Asya ve Avrupa’da da çocukların oynadığı ortak oyunlardan.
3. Oyunlar ile ülkelerin kültürleri arasında nasıl bir bağ var?
-
Oyunlar, çocukların yaşadığı coğrafyanın özelliklerini yansıtır. (Örn. Afrika’da taş ve toprakla oynanan oyunlar, oradaki yaşam koşullarını gösterir.)
-
Geleneksel oyunlar, toplumların değerlerini ve alışkanlıklarını gelecek nesillere aktarır. (Örn. piñata, Meksika kültüründe bayramlarda paylaşmayı simgeler.)
-
Oyunların kuralları ve oynanış biçimleri, kültürler arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyar.
👉 Sonuç: Oyunlar, çocukların yalnızca eğlencesi değil; aynı zamanda kültürün bir parçasıdır. Hem farklılıklarımızı hem de ortak yönlerimizi gösterir.
