İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri Pasifik Yayınları Ders Kitabı Maddenin Değişimi Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 144, 145
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı 144-145. Sayfa Cevapları, öğrencilerin ısının madde üzerindeki etkilerini ve maddenin nasıl değiştiğini anlamalarına yardımcı olur. İlkokul 4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Pasifik Yayıncılık Cevapları, bu sayfalarda ısının maddelerin hâlini ve şeklini nasıl değiştirdiğini örneklerle açıklar. Öğrenciler, katı, sıvı ve gaz hâlleri arasındaki geçişleri gözlemleyerek fen kavramlarını günlük yaşamla ilişkilendirirler.
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı 4. ÜNİTE: MADDENİN ÖZELLİKLERİ : 4. BÖLÜM: MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ : Maddenin Değişimi Metni Etkinlik Cevapları bölümünde, öğrenciler ısınma ve soğuma sonucu meydana gelen değişimleri deneylerle keşfeder. 4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Pasifik Yayınları Kitabı Sayfa 144, 145 Cevapları ise öğrencilerin gözlem yapma, neden-sonuç ilişkisi kurma ve bilimsel düşünme becerilerini geliştirir.
“4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Maddenin Değişimi Metni”
4. Sınıf Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 144-145
4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Pasifik Yayınları Sayfa 144 Cevapları
Soru : Maddenin hâllerini öğrendik. Peki maddeler hâl değiştirirken maddelerin ısılarında nasıl bir değişim olur? Şimdi bu sorunun cevabını bulabilmek için aşağıdaki etkinliği yapalım.
MADDELER HÂL DEĞİŞTİRİR
Kullanılacak Malzemeler
■ Buz ■ Beherglas ■ Sacayağı ■ Tel kafes ■ İspirto ocağı ■ Kibrit
Etkinliği Yapalım
▲ Arkadaşlarınızla dörder kişilik gruplara ayrılınız.
▲ İspirto ocağını öğretmeninizin yardımıyla kibritle yakıp sacayağının altına yerleştiriniz. Sacayağının üzerine de teli koyunuz. Beherglasın içine buzları atarak beherglası ısıtınız.
▲ Buzlardaki hâl değişimini dikkatlice gözlemleyiniz.
▲ Isıtma işlemine buzların tamamen eriyip sıvı hâle geçmesinden sonra da devam ediniz.
▲ Beherglastaki sudan buhar çıktığını gözlemlediğinizde ısıtma işlemini sonlandırınız.
Soru : ● Beherglastaki buz parçaları ısıtıldığında hangi hâle geçmektedir?
Cevap : Buz parçaları ısıtıldığında katı hâlden sıvı hâle geçer, yani erir.
Soru : ● Beherglastaki su ısıtıldığında hangi hâle geçmektedir?
Cevap : Beherglastaki su ısıtıldığında sıvı hâlden gaz hâline geçer, yani buharlaşır.
Soru : ● Maddelerin hâl değiştirmesinde ısının etkisi nedir? Arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap : Isı, maddelerin hâl değiştirmesinde temel etkendir. Madde ısı aldığında erime veya buharlaşma, ısı verdiğinde ise donma veya yoğuşma gerçekleşir. Yani ısı, maddenin hâlini değiştirebilir.
Soru : Siz de maddelerin ısı etkisiyle hâl değiştirebileceğine yönelik deney tasarlayınız. Tasarladığınız deneyleri sınıfta arkadaşlarınızla birlikte yaparak sonuçlarını tartışınız.
Cevap :
Örnek deney tasarımı: “Buzdan Buhara”
Amaç: Isı alan ve veren suyun hâl değiştirdiğini göstermek.
Malzemeler: Buz parçaları, beherglas, termometre, ispirto ocağı/sıcak su ısıtıcısı, maşa, ısıya dayanıklı eldiven.
Düzenek & Adımlar:
-
Beherglasa buz koyun, termometreyi daldırın.
-
Öğretmen gözetiminde beheri ısıtın. Sıcaklığı her 30 sn’de bir not alın.
-
Buz eriyip sıvıya dönerken gözlem yapın (≈0 °C civarında sıcaklığın bir süre sabit kalması).
-
Isıtmaya devam edin; su kaynamaya başlayınca çıkan buharı (gaz) gözlemleyin (≈100 °C civarı sıcaklığın tekrar sabitlenmesi).
-
Beheri ısıdan alın. Ağız kısmına soğuk bir metal kaşık/kapak tutun; kaşık üzerinde oluşan damlacıkları (yoğuşma) gözleyin.
Güvenlik: Sadece öğretmen ateşi yakar; maşa ve eldiven kullanılır, yüzünüzü buhara yaklaştırmayın.
Beklenen Sonuç/Çıkarım:
-
Isı alınca: katı erir → sıvı; sıvı buharlaşır → gaz.
-
Isı verince: gaz yoğuşur → sıvı.
-
Hâl değişimlerinde (erime/kaynama) sıcaklık bir süre sabit kalır; verilen ısı hâl değişimine harcanır.
Kısa alternatif deney: Soğuk cam bardağa buz koyup dış yüzeyini gözleyin. Bir süre sonra bardak dışında su damlaları oluşur. Açıklama: Havadaki su buharı, soğuk yüzeye ısı verip yoğuşarak sıvıya dönüşür. Bu da ısı etkisiyle hâl değişiminin tersini (gaz→sıvı) gösterir.
