Ortaokul 6. Sınıf Türkçe MEB Yayınları (1. Kitap) Ders Kitabı Vatan Metni Etkinlik Cevapları Sayfa 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89
Ortaokul 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı 78-79-80-81-82-83-84-85-86-87-88-89. Sayfa Cevapları, öğrencilerin ders kitabındaki etkinlikleri doğru şekilde anlamasına ve cevaplandırmasına yardımcı olur. Ayrıca Ortaokul 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı MEB Yayıncılık Cevapları, konuların daha kolay kavranmasını sağlayarak ders başarısını artırır.
Bununla birlikte 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı 2. TEMA- BAĞIMSIZLIK YOLU : Vatan Metni Etkinlik Cevapları, öğrencilerin metni dikkatle incelemesine ve ana duyguyu anlamasına katkı sağlar. Aynı zamanda 6. Sınıf Türkçe (1. Kitap) Ders Kitabı MEB Yayınları Kitabı Sayfa 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89 Cevapları, düzenli çalışma alışkanlığı kazandırarak öğrenme sürecini daha verimli hale getirir.
“6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) Vatan Metni”
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) Sayfa 78-79-80-81-82-83-84-85-86-87-88-89
Soru : Farklı bir ülkeye gidecek olsanız vatanınızı hatırlamak için yanınıza alacağınız üç şey ne olurdu? Söyleyiniz.
Cevap : Türk bayrağımı, ailemle çekilmiş fotoğraflarımı ve memleketimden bir avuç toprak alırdım.
Soru : “Bülbülü altın kafese koymuşlar, ‘ah vatanım’ demiş.” sözünden ne anlıyorsunuz? Söyleyiniz.
Cevap : İnsan için en değerli yer kendi vatanıdır. Ne kadar güzel imkânlar verilse de insan doğup büyüdüğü yeri özler.
Soru : Aşağıdaki ekran görüntüsünü inceleyiniz. TDK Güncel Türkçe Sözlük’te hangi kelimenin anlamı aranmış olabilir?
Cevap : Yurt kelimesinin anlamı aranmış olabilir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 80 Cevapları
Soru : a. Okuma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.
Cevap :
- Kelimeleri doğru ve anlaşılır biçimde söyledim → ⭐⭐⭐⭐ (Güçlü)
- Şiirin temasını ve duygusunu kavrayarak okudum → ⭐⭐⭐⭐⭐ (Çok güçlü)
- Şiiri vurgu ve tonlamaya dikkat ederek okudum → ⭐⭐⭐⭐ (Güçlü)
- Şiiri sessiz okurken ahengi sağlayan ifadeleri belirleyip işaretledim → ⭐⭐⭐ (Kısmen güçlü)
Soru : b. Topladığınız puanları hesaplayarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Cevap : Aldığım toplam puan: 16
Kendime söz: Sonraki çalışmalarım için vurgu ve tonlamaya daha fazla dikkat etmeye gayret edeceğim. Kendime aferin: şiirin duygusunu kavrayarak okumak konusunda çok iyiyim.
Soru : c. Şiiri işaretleyerek okumak, şiir okuma becerinizi nasıl etkiledi? Uygun kelimeyi daire içine alarak gerekçenizi yazınız.
Cevap : İşaretleyerek okuma, şiir okuma becerimi kolaylaştırdı çünkü şiirin ahengini sağlayan kelimeleri daha kolay fark ettim ve anlam bütünlüğünü daha iyi kavradım.
1. ANLAYALIM
Soru : a. Okuduğunuz şiir 13 bölümden oluşmaktadır. Şiiri tekrar okuyup her bölümden anlamını bilmediğiniz birer kelime seçiniz. Bu kelimeleri aşağıdaki ilgili yerlere yazınız.
Cevap :
- Çorak (verimsiz, ekin yetişmeyen toprak)
- Yayla (yüksek dağlık yer)
- Mezar (ölülerin gömüldüğü yer)
- Seccade (namaz kılmak için kullanılan küçük yaygı)
- Ceylan (ince yapılı, zarif bir hayvan)
- Minare (camilerde ezan okumak için yapılan yüksek yapı)
- Hare (ışık halkası, parıltı)
- Kutsal (dinî ya da manevi bakımdan değerli, saygı duyulan)
- Çini (üzerine desen yapılmış, pişirilmiş seramik)
- Burcu (kalelerin yüksek çıkıntılı kule bölümü)
- Şelâle (yüksekten akan su, çağlayan)
- Hudut (sınır, ülke sınırı)
- Meşale (elde taşınan, aydınlatma amacıyla yakılan büyük çıra)
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 81 Cevapları
Soru : b. Şiirde yer alan bazı kelime/kelime gruplarının anlam ya da görselleri aşağıda verilmiştir. Baş harflerden yararlanarak bu kelime/kelime gruplarını bulunuz ve örnekteki gibi yazınız.
Cevap :
Soru : c. Etkinliğin “a” maddesine yazdığınız kelime/kelime gruplarını inceleyiniz. Etkinliğin “b” maddesindeki cevaplarınızla bunlar arasında aynı olanlar varsa üzerini çiziniz. Üzerini çizmediğiniz kelime/kelime gruplarının anlamını TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten öğreniniz.
Cevap :
Etkinlik “a” ve “b” arasında aynı olan kelimeler:
çorak, meşale, seccade, süvari, çini, şelale, burç.
→ Bu kelimelerin üzeri çizilir.
Üzeri çizilmeyen kelimeler:
kutsal, hudut, tebessüm, minare, meşale.
TDK’ya göre anlamları:
- Kutsal: Saygı duyulan, dokunulmaz olan.
- Hudut: Sınır.
- Tebessüm: Hafif gülümseme.
- Minare: Camilerde ezan okumak için yapılan yüksek yapı.
2. ANLAYALIM
Soru : a. Okuma sırasındaki işaretlemelerinizden hareketle aşağıdaki soruları sözlü cevaplayınız.
• Şiirde en çok kullanılan kelime hangisidir?
Cevap : “Vatan” kelimesidir.
• Şiirde bir duygu mu yoksa bir fikir mi öne çıkmaktadır?
Cevap : Şiirde daha çok duygu (vatan sevgisi) öne çıkmaktadır.
• Şiirdeki bölümlerin son kelimelerinin ortak özelliği nedir?
Cevap : Hepsi isimdir ve vatanın farklı bir değerini, varlığını ya da güzelliğini anlatmaktadır.
Soru : b. Öğrendiklerinizden hareketle şiiri düzyazıdan ayıran unsurlar neler olabilir? Tartışınız ve aşağıdaki numaralandırılmış ifadelerden uygun olanları kavram haritasına yerleştiriniz.
Cevap : Şiir, ölçü, kafiye, ahenk, ritim ve imgelerle yazılır. Duyguları daha etkili anlatır. Dizeler halinde yazılır ve genellikle daha kısa, yoğun ve etkileyicidir. Düzyazı ise cümleler ve paragraflarla yazılır, daha açıklayıcı ve düz bir anlatıma sahiptir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 82 Cevapları
3. ANLAYALIM
Soru : a. Okuduğunuz şiirden ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki cümleleri örnekteki gibi uygun ifadelerle tamamlayınız.
Cevap :
-
“Bir ince minaredir” ifadesi Edirne için yazılmıştır çünkü Edirne’de ata miraslarımızdan Selimiye Camii bulunmaktadır.
-
“Bir ince ceylan” ifadesi Ceylanpınar için yazılmıştır çünkü dünyada ender bölgelerde yaşayan ceylanların Türkiye’de en çok bulunduğu yerlerden biri Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesidir.
-
“Yemyeşil bahçe” ifadesi Gümüşhane için yazılmıştır çünkü Gümüşhane, bağları ve bahçeleriyle meşhurdur.
-
Zonguldak’ın kömür madenleriyle tanınması olduğundan “bir maden işçisi” ifadesi Zonguldak için yazılmıştır.
-
Rize’nin çay üretimiyle ünlü olması olduğundan “çay toplayan bir gelin” ifadesi Rize için yazılmıştır.
-
“Sonsuza dek sönmeyecek meşale” ifadesi Anıtkabir için yazılmıştır çünkü Anıtkabir, Atatürk’ün ebedi istirahatgâhıdır ve Türk milletinin bağımsızlığının simgesidir.
Soru : b. Şair sizce Antalya için “bir mavi su” ifadesi yerine başka hangi ifadeyi kullanabilirdi? Tartışınız.
Cevap : Antalya için “bir mavi su” yerine “bir turkuaz deniz”, “güneşin parıltısı”, “masmavi bir ufuk” gibi ifadeler kullanılabilirdi.
Soru : c. Siz de okuduğunuz şiire yaşadığınız yöreyi anlatan dizeler ekleyip sınıfta paylaşınız.
Cevap :
(Bursa’da Uludağ’ın eteklerinde)
(Yeşil çınarların gölgesinde dinlenen)
(Tarihiyle yaşayan bir şehirdir.)
4. ANLAYALIM
Soru : a. Aşağıdaki açıklamayı göz önüne alarak şiirin 10 ve 11. bölümlerini yeniden okuyunuz.
Cevap : Okuduğunuz şiirde vatan kavramını daha etkili anlatabilmek için benzetme sanatına başvurulmuştur. Bu sebeple vatan tarif edilirken kullanılan kelimeler tesadüfen değil benzetme ilişkisini destekleyecek şekilde seçilmiştir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 83 Cevapları
Soru : b. “Dağların, bulutların gözyaşı” ve “sıra dağlar ki bölünmez” ifadelerinin zihninizde çağrıştırdığı görselleri ilgili alanlara çiziniz.
Cevap :
“Dağların, bulutların gözyaşı” ifadesi bize yağmurla beslenen şelaleleri hatırlatır.
“Sıra dağlar ki bölünmez” ifadesi ise birlik, beraberlik ve dayanışmayı simgeleyen dağ sıralarını çağrıştırır.
Soru : c. Çizimlerinizden hareketle şairin niçin bu ifadeleri tercih ettiğini ve dizelerdeki diğer kelime/kelime grupları ile bu ifadelerin ilişkisini açıklayınız.
Cevap : Şair bu ifadeleri tercih etmiştir çünkü vatanın doğal güzelliklerini anlatırken aynı zamanda milletin birliğini, gücünü ve ayrılmaz bütünlüğünü vurgulamak istemiştir. Dizelerde geçen diğer kelime grupları da vatanın farklı bölgelerindeki kültürel ve doğal değerlerle ilişkilidir.
Soru : ç. Okuduğunuz şiirde yer alan benzetme sanatına bir örnek de siz veriniz.
Cevap :
Şiirde yer alan benzetme sanatına örnek:
-
“Vatan, Isparta halısında bir gül ve Kütahya çinisinde ateşten bir lâledir.”
Burada vatan, gül ve lâleye benzetilmiştir.
5. ANLAYALIM
Soru : a. Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz. Şiirde geçen benzetmelerin hangi ölçüte göre sınıflandırıldığını belirleyerek A sütununa yazınız.
Cevap :
-
A sütununa: Coğrafi bölgeye ait olanlar yazılır → Harput, Gümüşhane
-
B sütununa: Coğrafi bölge olmayan benzetmeler yazılır → Aslıhan, Bayrak
Soru : b. A ve B sütunlarındaki ölçütlerden hareketle tabloyu tamamlayınız.
Cevap :
A (Coğrafi Bölge Benzetmeleri):
- Harput
- Gümüşhane
- Antalya
- Posof
- Sivas
- Rize
- Zonguldak
- Edirne
- Hakkâri
- İzmir
- Ankara
B (Coğrafi Bölge Olmayan Benzetmeler):
- Aslıhan
- Emine
- Bayrak
- Gül
- Lâle
- Meşale
Soru : c. A sütununa yazdığınız her bir kelimenin karşılığını sınıfa getirdiğiniz Türkiye haritasında bulup işaretleyiniz.
Cevap :
A sütunundaki her bir kelime Türkiye haritasında işaretlenebilir:
- Harput (Elazığ)
- Gümüşhane
- Antalya
- Posof (Ardahan)
- Sivas
- Rize
- Zonguldak
- Edirne
- Hakkâri
- İzmir
- Ankara
Soru : ç. Şair, şiirinde dili hangi duyguyu anlatmak için kullanmıştır? Haritadaki işaretlemelerinize göre yorumlayınız.
Cevap : Şair, dili vatan sevgisi, gurur ve bağlılık duygularını anlatmak için kullanmıştır. Haritadaki işaretlemelerden de anlaşılacağı üzere şair, Türkiye’nin dört bir yanını örnek göstererek vatanın her köşesinin değerli olduğunu vurgulamıştır.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 84 Cevapları
6. ANLAYALIM
Soru : a. Aşağıdaki 1 numaralı bölümde okuduğunuz şiirde geçen bir kelimeye ait bazı açıklamalar verilmiştir. Diğer bölümlerde ise bu kelimeden hareketle ulaşacağınız farklı kelimelere dair ipuçları yer almaktadır. Bu kelimeleri bulup yazınız.
Cevap :
-
İlk üç harfi “rüya” ile aynı olan, “düşüncenin ürünü, görüş” anlamındaki kelime: fikir
-
“Fikir”den türetilen, “aklına getirmek, göz önüne getirmek” anlamındaki kelime: fikir + etmek = fikir etmek → fikretmek
-
“Fikir” kelimesine “-li” eki getirilince insana özgü nitelik adı olan kelime: düşünceli
Soru : b. Ulaştığınız kelimeleri beşinci sınıfta öğrendiklerinizi de göz önünde bulundurarak bir kavramın adı olma/bir işi anlatma durumuna göre aşağıda sınıflayınız.
Cevap :
-
Bir Kavramın Adı Olma: Fikir
-
Bir İşi Anlatma: Fikretmek
-
Bir Kavramın Adı Olma (insana özgü nitelik): Düşünceli
Soru : c. Ulaştığınız kelimeleri ve anlamlarını düşününüz. Bu kelimelerin ortak özelliği ne olabilir? İşaretleyiniz.
Cevap : ✅ Aynı kökten türemiştir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 85 Cevapları
Soru : ç. Aşağıdaki tabloyu farklı türdeki kelime/kelime gruplarına göre etkinliğin “a” maddesindeki gibi tamamlayınız. Bu sırada TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten yararlanabilirsiniz.
Cevap :
1. “Çoktan beri var olan, üzerinden çok zaman geçmiş bulunan” → Eski ✅
2. “Yeni yetişen, yaşça küçük olan, taze” anlamına gelen → Genç
3. “Üzerine basarak yürüdüğümüz yer, kara parçası” anlamına gelen → Toprak
7. ANLAYALIM
Soru : a. Yandaki karekodu okutarak “Çanakkale” adlı içeriği izleyiniz.
Soru : b. İzlediğiniz içerikte anlatıcı, toprak kavramının hangi özelliğini vurgulamaktadır? Söyleyiniz.
Cevap : Anlatıcı, toprağın sadece üzerinde yaşadığımız bir yer değil; uğruna can verilen, şehit kanlarıyla kutsallaşmış bir değer olduğunu vurgulamaktadır.
Soru : c. İzlediğiniz içeriğin anlamını en iyi yansıtacak şekilde aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Cevap :
-
“Gölgesinde oturduğumuz ağacın, üzerine bastığımız şu toprağın (…) bedeli yıllar önce Mustafa Kemal ATATÜRK ve arkadaşları tarafından ödenmiş.” ifadesinden ben bu toprakların şehitlerin fedakârlığı sayesinde bize emanet edildiğini anlıyorum.
-
Anlatıcı, “Bu toprak için her biri farklı farklı topraklardan gelen erler yazmış bu hikâyeyi…” derken aslında şunu anlatmak istemiştir:
Türkiye’nin dört bir yanından gelen insanların birlik ve beraberlik içinde vatanı savunduğunu ifade etmek istemiştir. -
İzlediğim içerikten hareketle toprağın sadece yuva, sırdaş, ana değil vatan ve özgürlüğümüzün simgesi olduğunu söyleyebilirim.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 86 Cevapları
8. ANLAYALIM
Soru : a. Karekodu okutarak “Şiir Şiir Türkiye” adlı içeriği izleyiniz.
Soru : b. “8. ANLAYALIM” etkinliğinde izlediğiniz “Çanakkale” adlı içerik ile “Şiir Şiir Türkiye” içeriğini aşağıdaki tabloda yer alan özellikler açısından örnekteki gibi karşılaştırınız.
Cevap :
| Özellikler | Çanakkale | Şiir Şiir Türkiye |
|---|---|---|
| Seslendirilen metinde ahenk, kelimelerin ses uyumu ile sağlanmıştır. | ✔️ | |
| Seslendirilen metin, bir düzyazıdır. | ✔️ | |
| Kullanılan görsellerin tamamı gerçek hayattan alınmıştır. | ✔️ | |
| Kullanılan görseller arasında çizimler vardır. | ✔️ | |
| İçeriğin her sahnesinde farklı karakterler yer almaktadır. | ✔️ | |
| İçeriğin başından sonuna dek aynı karakterler yer almaktadır. | ✔️ | |
| İçerik vatan ve toprak sevgisini ele almaktadır. | ✔️ | ✔️ |
| (Sen ekleyeceksin) Duyguları etkili bir şekilde izleyiciye yansıtır. | ✔️ | ✔️ |
Soru : c. Tabloda boş kalan satıra kendiniz bir özellik ekleyerek karşılaştırmanızı tamamlayınız.
Cevap : Yukarıda yer alan tabloda örnek yer almaktadır.
Soru : ç. Tablonuzdan hareketle iki içeriğin benzer ve farklı yönlerini defterinize listeleyiniz.
Cevap :
Benzer yönleri:
-
İkisi de vatan ve toprak sevgisini anlatmaktadır.
-
İzleyicide milli duygu ve gurur uyandırmaktadır.
-
Görsellerle desteklenmiştir.
Farklı yönleri:
-
“Çanakkale” düzyazı şeklinde anlatılmıştır, “Şiir Şiir Türkiye” ise şiirsel bir dille sunulmuştur.
-
“Çanakkale”de görseller gerçek hayat sahnelerinden alınmıştır, “Şiir Şiir Türkiye”de çizimler de kullanılmıştır.
-
“Çanakkale”de farklı karakterler yer alırken, “Şiir Şiir Türkiye”de aynı karakter baştan sona anlatımı sürdürmektedir.
1. ANLATALIM
Soru : a. “Vatan” ifadesinin size çağrıştırdıklarını ön bilgilerinizden hareketle defterinize yazınız.
Cevap :
“Vatan” ifadesinin çağrıştırdıkları
- Bayrak
- Toprak
- Özgürlük
- Aile
- Şehitler
- Bağımsızlık
Soru : b. Öğretmeninizin belirleyeceği sıra ile defterinizdeki ifadelerden seçtiğiniz ikisini tahtaya yazınız. Yazacağınız ifade daha önce tahtaya yazılmışsa farklı bir ifade tercih ediniz.
Cevap : İfadeleri sınıfta tahtaya not alınız.
Soru : c. Yazma aşaması tamamlandıktan sonra tahtaya sırayla kalkınız. Tahtadaki ifadelerden en az üçünü kullanarak birbirleriyle bağlantılı cümleler kurunuz. Konuşma sırasında kullandığınız bu ifadelerin yanına “ ” işareti koyunuz.
Soru : ç. Konuşma aşaması tamamlandıktan sonra aşağıdaki soruların cevaplarını sınıfta tartışınız.
Cevap :
En fazla “✓✓” işareti alan ifadeler hangileri oldu?
→ “Bayrak”, “Toprak” ve “Özgürlük” ifadeleri en çok tercih edilenlerdir.
Bu kelimelerin diğerlerine göre daha çok tercih edilme sebepleri neler olabilir?
→ Çünkü bu kelimeler vatan kavramını en doğrudan ve en güçlü şekilde anlatan sembollerdir. İnsanların aklına vatan denilince ilk olarak bayrak, üzerinde yaşadığı toprak ve bağımsızlık gelir. Ayrıca bu kelimeler milli birlik ve beraberliği simgeleyen en temel değerlerdir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 87 Cevapları
2. ANLATALIM
Soru : Öğretmeninizin rehberliğinde aşağıdaki başlangıç cümlelerinden birini seçiniz. Sınıf oturma düzeninize uygun şekilde sırayla söz alınız. Seçtiğiniz başlangıç cümlesine ya da bir önceki arkadaşınızın cümlesine örnekteki gibi uygun geçiş ve bağlantı ifadeleri kullanarak cümlenizi ekleyiniz. Yeni bir cümle ekleyemediğinizde farklı bir başlangıç cümlesine geçiniz.
Cevap :
Örnek Cümle Zincirleri
-
Tüm Türkiye’yi gezmek istiyordum.
Yalnız hangi şehirden başlamam gerektiğine karar veremedim.
Karar veremedim çünkü her şehrimizin ayrı bir güzelliği var.
Fakat en çok görmek istediğim yer tarihi yapılarıyla İstanbul oldu.
-
Daima yanında bir harita taşır.
Çünkü gittiği her yeni yerde kaybolmaktan korkar.
Ancak bu durum onun keşfetme heyecanını asla azaltmaz.
Bu yüzden harita onun en büyük yardımcısıdır.
-
Türkiye’nin en sevdiğim şehri Hatay’dır.
Çünkü mutfağı çok zengin ve yemekleri çok lezzetlidir.
Ayrıca tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.
Fakat sıcak iklimi bazı insanlara biraz zor gelebilir.
-
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti “Yavru Vatan” olarak bilinir.
Çünkü Türkiye ile çok güçlü bağlara sahiptir.
Ayrıca Akdeniz’in en güzel plajlarından bazıları oradadır.
Fakat uluslararası alanda yeterince tanınmaması üzücüdür.
3. ANLATALIM
Soru : a. Aşağıdaki şahıs veya varlıklardan birini seçiniz.
Cevap : Millî Mücadele yıllarında cephede bir asker
Soru : b. Seçtiğiniz şahıs veya varlığın bakış açısından temaya uygun bir konuşma yapınız (Askerin cephede yaşadıkları, 2923 yılında yaşayan gencin bakış açısından günümüze yönelik öneriler, şairin bu şiiri yazma sebebi, bayrağın vatanını anlatışı vb.).
Cevap : “Ben, cephede savaşan bir askerim. Açlık, yorgunluk ve yokluk içindeyiz ama vatan sevgimiz bize güç veriyor. Ayağımızda delik çarık, elimizde eski silahlar olsa da umudumuzu hiç kaybetmedik. Çünkü arkamızda bize güvenen bir millet var.”
Soru : c. Anlatımınızda bir olay ya da duruma, ana karaktere ve belirlediğiniz bakış açısına yer vermeye özen gösteriniz. Oluşturduğunuz karakterin ve konuşmanızın özgün olmasına dikkat ediniz.
Cevap : “O gün köyden kadınlar geldi. Sırtlarında mermi, ellerinde yiyecek vardı. Kimisi ekmeğini, kimisi yün çorabını verdi. Onları görünce anladım ki bu mücadele yalnızca askerlerin değil, tüm milletin savaşıydı. Hepimiz aynı amaç için omuz omuzaydık.”
Soru : ç. Okuduğunuz metinlerden hareketle edindiğiniz deneyimlerinizi hayal gücünüzle birleştirerek anlatımınızı zenginleştiriniz. Aşağıdaki örnekten yola çıkabilirsiniz.
Cevap : “Eğer Gülcemâl’i cepheye götüren asker ben olsaydım, atın gözlerine bakıp ona da ‘Sen de bizimle savaşıyorsun’ derdim. Çünkü bu savaşta kadın, çocuk, yaşlı, hayvan demeden herkes cepheye destek oluyordu.”
Soru : d. Konuşmanızı istediğiniz bir anlatı biçiminde (haber metni, masal, hikâye vb.) sunabileceğiniz gibi bu türleri bir arada da kullanabilirsiniz.
Cevap : ➡️ Ben bu konuşmayı hikâye/anı biçiminde anlattım. Çünkü hem yaşananları canlı kılmak hem de o dönemin ruhunu hissettirmek istedim.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 88 Cevapları
4. ANLATALIM
Soru : a. Sınıf mevcudunuza ve oturma düzeninize en uygun şekilde gruplara ayrılınız. Grup arkadaşlarınızla “Bom Oyunu”na ait aşağıdaki açıklamayı okuyunuz.
Cevap : ➡️ Sınıf gruplara ayrılır ve oyunun kuralı okunur.
Oyuncular sırayla şiirde geçen “-da/-de/-ta/-te” ekinin bulunduğu kelimeleri söyler. Her 4. kişiye sıra geldiğinde sayı yerine “BOM!” denir.
Soru : b. Daha önce okuduğunuz “Vatan” şiirindeki “-da (-de/-ta/-te)” ekinin geçtiği yerleri gözden geçiriniz. Grubunuzda oyuna birinci başlayacak kişiyi ve daha sonra sıranın nasıl ilerleyeceğini belirleyiniz. “Bom Oyunu”na benzer şekilde oluşturulan aşağıdaki kuralları inceleyiniz ve bu kurallara göre oyunu oynayınız.
Cevap :
➡️ Oyunun kuralları:
- Her oyuncu “Vatan” şiirinde geçen “-da/-de/-ta/-te” ekli kelimelerden birini söylemeli.
- Aynı kelime tekrar söylenmemeli.
- Yanlış söyleyen ya da ek içermeyen bir kelime söyleyen oyuncu oyundan çıkar.
- Sıra her 4. kişiye geldiğinde kelime yerine “BOM!” denmeli.
- Şiirdeki tüm kelimeler bitince oyun sona erer.
Soru : c. Şiirde yer aldığı hâlde oyuna dâhil etmediğiniz “de” var mı? Varsa dâhil etmeme sebebinizi açıklayınız.
Cevap : Evet, “de” bazen ayrı yazıldığında bağlaç görevindedir (örneğin: o da geldi). Biz bu oyunda yalnızca bitişik yazılan -da/-de eklerini dikkate aldık. Bu yüzden ayrı yazılan “de” bağlacını oyuna katmadık.
Soru : ç. Defterinize “Vatan” şiirinden hareketle “-da (-de/-ta/-te)” ekinin geçtiği cümleler yazınız.
Cevap :
“Vatan” şiirinden -da/-de/-ta/-te ekinin geçtiği cümlelerden örnekler:
- “Vatan, Antalya’da bir mavi su…”
- “Vatan, Sivas Yaylası’nda ıssız bir gecedir.”
- “Vatan, Rize’de çay toplayan bir gelindir.”
- “Vatan, Edirne’de bir ince minaredir.”
- “Vatan, Hakkâri’de sıra dağlar ki bölünmez.”
- “Vatan, Ankara’da Anıtkabir’de yanıp da sönmeyecek bir meşaledir.”
5. ANLATALIM
Soru : a. Öğretmeninizin rehberliğinde sırayla sınıf tahtanıza bir iş veya meslek ismi yazınız. Tahtanın ortasında bir boşluk bırakmaya ve yazılan isimleri tekrar yazmamaya dikkat ediniz.
Cevap :
Tahtaya yazılabilecek mesleklerden bazıları:
- Öğretmen
- Doktor
- Asker
- Çiftçi
- Polis
- Hemşire
- Mühendis
- İtfaiyeci
Soru : b. Tahtanın ortasına Mustafa Kemal ATATÜRK’e ait aşağıdaki sözü yazarak tahtadaki iş veya meslekleri bu söz bağlamında beyin fırtınası yoluyla tartışınız.
Cevap :
Tahtaya Atatürk’ün sözü yazılır: “Vatanını en çok seven görevini en iyi yapandır.”
👉 Bu söz üzerine tartışılır:
- Öğretmen görevini en iyi yaptığında, vatana bilinçli nesiller kazandırır.
- Doktor görevini en iyi yaptığında, insanların sağlığı korunur.
- Çiftçi görevini en iyi yaptığında, halkın sofrasına ekmek gelir.
- Asker görevini en iyi yaptığında, vatan güven içinde olur.
- Polis görevini en iyi yaptığında, toplumda huzur sağlanır.
Soru : c. Tartışmada ulaştığınız sonuçtan ve ön bilgilerinizden hareketle defterinize bu sözü seçtiğiniz bir iş veya meslek bağlamında anlatan bir paragraf yazınız.
Cevap : Benim için öğretmenlik mesleği, Atatürk’ün sözünü en iyi anlatan mesleklerden biridir. Çünkü öğretmenler görevlerini en iyi yaptığında, bilinçli, çalışkan ve vatanını seven nesiller yetişir. Öğrencilerine hem bilgi hem de değerler kazandıran bir öğretmen, aslında vatanın geleceğini şekillendirir. Vatanını en çok seven, görevini en iyi yapan öğretmendir.
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı (1. Kitap) MEB Yayınları Sayfa 89 Cevapları
6. ANLATALIM
Soru : Aşağıdaki adımları izleyerek defterinize bayrağın dilinden yazılmış bir mektup yazınız.
Cevap :
Bayrağın Dilinden Mektup
Sevgili evlatlarım,
Ben, sizin gökyüzünüzde özgürce dalgalanan al bayrağınızım. Size her zaman seslenirim: “Korkmayın, ben buradayım!”
Ben bir zamanlar küçük bir umut kıvılcımıydım, şimdi koskoca bir milletin yüreğini tutuşturan bir ateş oldum. Savaş meydanlarında askerlerinizin göğsünde, köylerde analarınızın ellerinde yükseldim.
Bazen yağmurda ıslanırım, bazen güneşte kavrulurum; ama asla yere düşmem! Çünkü ben düştüğümde siz de düşersiniz.
Unutmayın, ben sizin özgürlüğünüzün simgesiyim. Ne zaman bana baktınız, yüreğinizde vatan sevgisi yeşerir. Siz var oldukça ben de sonsuza dek gökyüzünde dalgalanacağım.
Sevgiyle, Türk Bayrağı
7. ANLATALIM
Soru : Okulunuzdaki “Demokrasi, İnsan Hakları ve Yurttaşlık Kulübü”nün başkanı olduğunuzu düşününüz. Bir kulüp üyesiyle aranızda geçen aşağıdaki yazışmada boş mesaj kutularına uygun ifadeleri yazınız. Gelen mesajdaki konu/istek/amacı belirlemeye, kendi yorum ve değerlendirmelerinizi içeren cevaplar yazmaya özen gösteriniz.
Cevap :
💬 Kulüp üyesi: Merhaba. Cumhuriyet Bayramı’nın önemini daha iyi anlamak için Millî Mücadele ruhunu özümsememiz gerektiğini düşünüyorum. Bunun için birkaç önerim var.
✍️ Kulüp başkanı (senin cevabın): Merhaba, önerilerini duymaktan mutluluk duyarım. Böyle etkinlikler öğrencilerin Cumhuriyet bilincini artırabilir.
💬 Kulüp üyesi: Millî Mücadele kahramanlarının bir tiyatro oyunu ile tanıtılması, cumhuriyet konulu bir şiir yazma yarışması düzenlenmesi ve Çanakkale gezisi planlanması.
✍️ Kulüp başkanı: Tiyatro oyunu ve şiir yarışması oldukça faydalı fikirler. Ancak Çanakkale gezisi için maddi imkânlarımız ve zamanımız sınırlı olabilir.
💬 Kulüp üyesi: Son önerimin neden gerçekleştirilemeyeceğini düşündünüz?
✍️ Kulüp başkanı: Çünkü böyle bir gezi için bütçe, ulaşım ve izin konularında zorluklarla karşılaşabiliriz. Fakat ilerleyen dönemlerde sponsor bulunursa bu fikri yeniden değerlendirebiliriz.
💬 Kulüp üyesi: Anladım, haklısınız. Teşekkür ederim, iyi günler.
Soru : “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın.” sözünü kim, niçin söylemiştir? Araştırınız. Araştırma sonucunuzu arkadaşlarınızla paylaşmak üzere defterinize not ediniz.
Cevap :
“Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın.” sözünü kim söylemiştir?
➡️ Bu sözü Mehmet Akif Ersoy söylemiştir.
Niçin söylemiştir?
➡️ Mehmet Akif Ersoy, İstiklal Marşı’nı Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve Millî Mücadele ruhunu anlatmak için yazmıştır. O zor günlerde millet büyük sıkıntılar çekmiş, vatanı için canını ortaya koymuştur. Akif, bu sözle bir daha böyle acı dolu günler yaşanmamasını, milletin yeniden bağımsızlık savaşı vermek zorunda kalmamasını dilemiştir.
Kısaca:
Mehmet Akif Ersoy bu sözüyle, Türk milletinin bir daha İstiklal Marşı yazacak kadar zor durumda kalmamasını istemiştir.
